Małe dziecko, przedszkolak może sprawiać młodemu Rodzicowi wrażenie, że jest już mądre i rezolutne… Niestety, w tym okresie musisz być bardzo przewidywalna(-y) i mieć oczy dookoła głowy. Nie ufaj takiemu maluchowi, zwracaj na niego uwagę cały czas.

• Nigdy nie zostawiaj go bez opieki, np. bawiącego się przed sklepem, w wózku, samochodzie.
• Wcześnie naucz dziecko jak się nazywa, jaki ma adres domowy i numer telefonu.
• W zabawie, podczas spacerów ucz go podstawowych zasad ruchu drogowego (przechodzenie na pasach, światła, rozwaga na jezdni).
• Oglądaj świat oczami dziecka. Zwracaj uwagę, czy niewinnie wyglądające przedmioty, zabawki nie okaleczą maluszka.

Dziecko w wieku szkolnym jest już rozsądniejsze niż przedszkolak. Nie oznacza to jednak, że poradzi sobie w każdej sytuacji.

• Naucz dziecko jak się dzwoni na Policję. Namalujcie razem instrukcję dzwonienia po pomoc. Naucz dziecko do kogo może się zwrócić, jeśli będzie jej potrzebowało (matki z dziećmi, inne dzieci, policjant w mundurze, sprzedawca w sklepie).

• Naucz dziecko, że zawsze musi mówić, dokąd wychodzi, kiedy wraca. Jeśli idzie do kolegi, zapisz jego numer telefonu, adres. Zawsze mów, aby wracało do domu przed zmrokiem. Jeśli jest ciemno, umawiaj się, że po nie wyjdziesz, przyjedziesz. (Zawsze wychodź po młodsze dzieci.) Miej zapisane numery telefonów i adresy do kolegów dziecka. Wyposaż odzież wierzchnią i tornister, torbę w odblaski.
• Wybierz się z dzieckiem na spacer, drogą, którą chodzi do szkoły. Zwróć uwagę, czy jest ona bezpieczna (w oświetlone chodniki – nie ciemny, pusty park.) Wytłumacz dlaczego powinno wracać w grupie, nigdy samo.
• Kup dziecku kartę telefoniczną lub telefon komórkowy i zapisz numery do domowników, do pracy, do sąsiadów, rodziny i na Policję. Świadomość możliwości kontaktu z rodzicami daje dziecku większe poczucie bezpieczeństwa.
• Nawiąż znajomość z sąsiadami. Zbudujcie społeczność dobrosąsiedzką w Twoim bloku, na ulicy. Dbajcie, na wzajem, o Wasze dzieci.
• Naucz dziecko, że nie wolno rozmawiać z obcymi, przyjmowania od nich jakichkolwiek prezentów i słodyczy. Niech zaufa swojej intuicji. Jeśli obcy proponuje coś jest dziwnego, podejrzanego, dziecko powinno natychmiast odejść, uciec i poprosić o pomoc, oraz opowiedzieć Tobie o tym wydarzeniu. Naucz dziecko, że nikt obcy nie może je dotykać.
• Jeśli dziecku grozi niebezpieczeństwo, ma prawo się bronić.
• Naucz dziecko, że nie wolno nikomu (nawet znajomym czy innym dzieciom) otwierać drzwi, podczas Twojej nieobecności. Nie pozwalaj otwierać drzwi innym osobom, przez domofon. Powiedz komu wolno otworzyć drzwi (rodzice, babcia).
• Naucz dziecko podstawowych zasad pierwszej pomocy. Pokaż mu gdzie znajdują się plastry, gaza oraz jak opatrzyć ranę. Pokaż, gdzie jest wyjście awaryjne, którędy uciekać w przypadku pożaru.
• Naucz dziecko, jak przygotować posiłek. (Naszykuj wystarczającą ilość, by dziecko nie musiało samo kroić, gotować.) Po które produkty może samo sięgnąć? Jeśli dziecko jest dojrzałe, możesz mu pokazać jak się obsługuje kuchenke mikrofalową. Jeżeli to możliwe, nie pozwalaj nigdy dziecku włączać kuchenkę gazową, elektryczną.
• Naucz dziecko, że nie wolno opowiadać kolegom o wyposażeniu mieszkania, miejscu pracy rodziców, odbytych podróżach, posiadanym majątku czy planach na przyszłość. Nie rozmawiaj przy dziecku o Twoich zarobkach, oszczędnościach czy drogich rzeczach. Nie pokazuj dziecku, gdzie przechowujesz przedmioty wartościowe, czeki. Zwróć uwagę, gdzie i jak przechowujesz portfel, karty kredytowe. Posiadaną broń zamykaj zawsze w sejfie, zgodnie z przepisami, a klucz pilnie strzeż przed dzieckiem.
• Naucz dziecko, by nie zostawiało plecaka, torby, tornistra bez opieki. Pieniądze, legitymacje oraz klucze nie powinny być zostawiane w kurtce, w szatni czy torbie.
• Zwracaj uwagę, czy klucze nie są noszone razem z legitymacja czy adresem domowym a nazwisko i imię dziecko nie jest widoczne na zewnątrz kurtki, tornistra.
• Rozmawiaj z dzieckiem o niebezpieczeństwu płynącemu z Internetu. Niech dziecko zawsze pyta o Twoją zgodę na surfowanie. Naucz go, by nigdy nie ujawniało swoich danych (nazwiska, adresu, telefonu, nazwy szkoły) na chacie czy IRC, bez Twojego zezwolenia. Niech dziecko nigdy nie koresponduje z osobami, które wywołaly jego lęk czy złe samopoczucie. Nie pozwalaj dziecku na spotkania ze znajomymi poznanymi przez Internet, bez Twojej obecności. Nie pozwalaj otwierania listów od nieznanych mu osób albo nie adresowanych do niego (wirusy, spam, reklamy stron pornograficznych). Załóż filtr na takie strony. Kontroluj zawartość stron „ulubionych”, „history” oraz calego komputera.

Dyskutuj z dzieckiem o zagrożeniach, narkotykach, mobbingu, szantażu czy przemocy. Miej z nim dobry kontakt. Poświęcaj mu dużo czasu, ale przede wszystkim słuchaj, co do Ciebie mówi. Zwracaj uwagę na negatywne sygnały. Bądź w dobrym kontakcie ze szkołą, wychowawcą. Wpajaj, by prosiło o pomoc, jeśli dzieje się mu krzywda.

Wiedz, że niebezpieczeństwa zawsze były i będą nam grozić. Jeśli nauczymy się jak walczyć ze złem, będzie nam i naszym dzieciom łatwiej żyć.

op. M. Pieńkowska